|

Azerbaýjanda türkmenleriñ ýaşaýan ýerleri bilen baglanyşykly geografik atlar

Azerbaýjanda türkmenleriñ ýaşaýan ýerleri bilen baglanyşykly geografik atlar AZERBAÝJANDA TÜRKMENLERIÑ ÝAŞAÝAN ÝERLERI BILEN BAGLANYŞYKLY GEOGRAFIK ATLAR

■ Akgoýunly

Azerbaýjanyñ dürli raýonlarynda obalar. Akgoýunly tire ady. Gadym zamanlarda akgoýunlylaryñ baýdagynda ak goýnuñ şekili bolup, ol baýlygy, bolçulygy we güýji añladypdyr. Diýmek, akgoýunly, aslynda oñondan emele gelen atdyr.

■ Arabaçy

Barda we Kebelek raýonlarynda obalar. Bu ady «araba ýasaýanlar» diýip düşündirýärler, emma onuñ arabaçy taýpasy bilen baglanyşygynyñ bolmagy gaty mümkindir.

■ Baýat

Agjabedi, Guba, Neftçala, Ujar, Şamahy, Şuşa raýonlarynda obalar. Baýat — tire ady.

■ Çakyrly

(azerbaýjança Çahyrly) — Gökçaý, Jebraýyl, Masally raýonlarynda obalar. Çakyr (çakyrly) — tire ady. Şeýle etnotoponim Lebap welaýatynyñ Kerki etrabynda-da bar.

■ Çekirli

(azerbaýjança Çäkirli we Çäjirli) — Kürdemir, Şamahy we Şäki raýonlarynda obalar. Çekirli — tire ady. Çekir diýen obalar Lebap welaýatynyñ Halaç we Kerki etraplarynda-da bar.

■ Çendirli

Gazak raýonynda oba. Çendir (çandyr) — tire ady. (Ýurdumyzyñ Magtymguly (öñki Garrygala) etrabynda-da Çendir diýen oba bar -t.b.).

■ Çowdar

Daşkesen raýonynda oba. Bu at çowdur taýpasy bilen baglanyşykly bolsa gerek.

■ Deweçi

(azerbaýjança Däwäçi) — raýon, çeşme, demirýol menzili. Deweçi (düýeji) — taýpa ady.

■ Deweçibazar

Deweçibazar raýonynda oba. Oña bazaryñ, bazara bolsa şu ýerdäki deweçi (düýeji) taýpasynyñ ady dakylypdyr.

■ Dügerli

(azerbaýjança Düjärli) — Şamhor raýonynda oba. Düger (tüwer) — tire ady. A.Alyýew bu adyñ, ýagny dük («müñ) är sözüniñ «müñbaşy» manysynda ýüze çykandygyny belleýär.

■ Eýmir

Agdaş raýonynda oba. A.Alyýew bu ady, şonuñ ýaly-da Kedebek raýonyndaky Emir diýen obanyñ adyny eýmir taýpasy bilen baglanyşdyrýar.

■ Galaç

Niýal dag ulgamynyñ bir bölegi. Galaç (Halaç) — XIII asyrda Horasandan we Eýrandan Azerbaýjana geçen taýpanyñ ady.

■ Garagoýunly

Gazak we Kedebek raýonlarynda obalar. Garagoýunly — XV asyrda Azerbaýjana gelen oguz-türkmen taýpasy. Obalarda şol taýpanyñ wekilleri ýaşaýarlar. Öñ garagoýunlylaryñ baýdagynda gara goýnuñ şekili bolup, ol baýlygy, bolçulygy we gûýji añladypdyr. Diýmek, garagoýunly ~ oñondan emele gelen atdyr.

■ Garamandag

Agdam raýonynda dag. Bu at garaman tiresiniñ ady bilen baglanyşyklydyr.

■ Garamanly

Baku-Astara aralykda demirýol menzili; Gökçaý raýonynda oba. Garaman — tire ady. («Garaman» sözi adam ady görnüşinde we urug ady bolup ýurdumyzyñ Magtymguly etrabynyñ daglyk ýerlerinde ýaşaýan nohurly taýpasynda hem gabat gelýär -t.b.)

■ Gargarçaý

Stepanakertde we Gazak raýonynda çeşmeler. A.Alyýew bu adyñ düzümindäki gargar diýen etnonimi ärsarylaryñ düzüminde duş gelýän gargar tiresi bilen baglanyşdyrýar.

■ Halaç

(azerbaýjança Häläç) — Salýan raýonynda oba. Halaç — taýpa ady. (ýurdumyzyñ Lebap welaýatynda-da Halaç etraby bardyr -t.b.)

■ Kyryhly

Kasym Ysmaýylow, Tawuz, Hanlar raýonlarynda obalar. Kyryhly — mongollaryñ çozuşy döwründe Azerbaýjana gelen owşar türkmenleriniñ bir tiresidir.

■ Polatly

Azerbaýjanyñ günbatar raýonlarynda obalar. Polatly — tire ady. Şeýle tire Lebap welaýatynyñ Halaç etrabynda-da bar.

■ Salyr

(azerbaýjança Saler) — Şamhor raýonynda oba. Salyr — taýpa ady.

■ Saýatly

(azerbaýjança Saatly) — raýon, şäherçe, demirýol menzili. Saýatly (saatly) — XI asyrdan başlap Azerbaýjana göçen seljuk türkmenleriniñ bir tiresidir.

■ Türkmen

Gökçaý raýonynda oba. Şu töwereklerde akgoýunly we garagoýunly türkmenler ýaşaýarlar.

■ Türkmendüşen

Gah raýonynda ýer ady. Bu at türkmenler bilen baglanyşyklydyr.

# Soltanşa Atanyýazowyñ «Türkmenistanyñ geografik atlarynyñ düşündirişli sözlügi» kitabyndan. Taryhy makalalar

image_pdfMakalany PDF görnüşde ýükle