Kö­me­le­giň peý­da­sy

Kö­me­le­giň peý­da­sy

Kö­me­le­giň peý­da­sy
Kö­me­le­giň peý­da­sy 2025-03-20 4 Facebook Twitter Pinterest WhatsApp

    Ba­har pas­ly­nyň gel­me­gi bi­len te­bi­gat yn­sa­na dür­li gör­nüş­li nyg­mat­la­ry eçil­ýär. Şo­la­ryň bi­ri-de kö­me­lek­dir. Kö­me­lek­den taý­ýar­la­nyl­ýan ta­gam­lar ga­naz­lyk­da we so­wuk­la­ma­da peý­da­ly­dyr. Ýö­ne iý­mit siň­di­riş ýol­la­ryn­da, böw­rek­de, ýü­rek-da­mar ul­ga­myn­da gow­şak­lyk bo­lan­da, mad­da­la­ryň alyş-ça­lyş bo­zul­ma­syn­da kö­me­lek­den bi­şi­ri­len na­ha­ry iý­mek­den sak­lan­mak mas­la­hat be­ril­ýär. Kö­me­lek­ler iý­mä­ge ýa­ram­ly­ly­gy bo­ýun­ça bir­nä­çe to­pa­ra bö­lün­ýär. Olar iýil­ýän kö­me­lek­ler, şert­li iýil­ýän, iýil­me­ýän zä­her­li kö­me­lek­ler­dir.
    Kö­me­lek örän ta­gam­ly bo­lup, peý­da­ly mad­da­la­ra, B wi­ta­min­ler top­lu­my­na, D wi­ta­mi­nine, de­mir, sink, kü­kürt, fos­for, ka­liý, kal­siý mik­roe­le­ment­le­ri­ne baý­dyr. Bu­la­r sag­ly­gy ber­kidip, myş­sa­la­ry be­lok bi­len baý­laş­dyr­ýar, beý­ni­de dür­li nä­saz­lyk­la­ryň öňü­ni al­ýar. Ak kö­me­lek­de PP wi­ta­mini, köp muk­dar­da ni­ko­tin tur­şu­sy­nyň bol­ma­gy ýü­re­giň iş­leý­şi­ni saz­la­ýar. Mio­kar­dyň di­war­la­ry­ny ber­kit­mek üçin di­ýe­to­log­lar ter ak kö­me­lek­den taý­ýar­la­nan çor­ba­ iý­megi mas­la­hat ber­ýär­ler.
    Kö­me­le­giň dü­zü­min­dä­ki mik­roe­le­ment­ler onuň bit­ýän ýe­ri­niň top­ra­gy­na bag­ly­dyr. Eger top­rak­da dür­li hi­mi­ki bir­leş­me­ler we mad­da­lar bar bol­sa on­da kö­me­le­giň hem zä­her­len­me how­py dö­re­ýär. Kö­me­le­gi örü­len se­bet­de ýa-da ma­ta hal­ta­jy­gyn­da sak­la­ma­ly­dyr. Se­bä­bi kö­me­le­giň köp bö­le­gi suw­dan yba­rat bo­lan­soň, ol gys­ga wag­tyň do­wa­myn­da za­ýa­lan­ýar.
    Be­de­ni sag­dyn adam­lar­da hem kö­me­lek­den zä­her­len­me ýa­ly ke­sel­le­riň dö­re­me­gi müm­kin­dir. Bu ýag­daý köp­lenç ýag­daý­da üns be­ril­män, ta­nal­ma­ýan zä­her­li kö­me­lek­ler iýi­len ha­la­tyn­da ýü­ze çy­kyp bil­ýär. Şo­nuň üçin hem ýa­ram­syz kö­me­lek iýip, gar­ny­ňyz­da agy­ry­nyň, san­jy­nyň dö­re­me­gi, üz­nük­siz gaý­tar­ma, iç­geç­me, başaý­lan­ma, ýürek urşuň ha­ýal­la­ma­gy ýa­ly ýag­daý­lar ýüze çykanda maş­ga­la luk­ma­ny­na ýüz tut­ma­ly.

    Ogul­ge­rek Be­ga­li­ýe­wa,
    Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň kliniki farmakologiýa okuwly gospital terapiýasy kafedrasynyň assistenti.

    Çeşme: zamanturkmenistan.com.tm